Evin kapısından içeriye hızla ve heyecanla giren 11 yaşındaki Munise, elini havaya kaldırarak kütüphaneden aldığı kitapları sallıyordu. Annesi uzaktan ne olduğunu anlayamamıştı. Ayakkabılarını çıkarıp annesinin yanına yaklaşan küçük kız, kitabı açıp okumaya başlamıştı. Kitap Almancaydı, lakin bir gariplik olduğunu fark eden anne, kızına, “Kitabın sayfasını soldan sağa çevirdiğinin farkında mısın?” deyivermişti. Hemen bir kahkaha atan Munise, “Anne! Bu manga türü, bu şekilde okunur.” diyerek annesine yeni bir dünyanın kapılarını açıvermişti.
Manga Nedir?
Manga; bilim kurgu ve fantastik temalardan oluşan, Japonca “gelişigüzel” anlamına gelen “man” ile “resim” anlamına gelen “ga” kelimelerinden türetilen bir Japon çizgi roman türüdür.[i]
Çin ve Japon kültürlerinde, geçmişi 12. yüzyıla kadar uzanan resim ve yazı sanatının örnekleri, odun parçaları üzerine yapılmıştır. Bu sanat eserleri, Uzak Doğu sosyal hayatının önemli bir unsuru hâline gelmiştir. Tahta üzerine yapılan resimler, zaman içinde sanatçıların geliştirdiği tekniklerle biçim değiştirmiştir. Günümüzdeki manga sanatının temelini oluşturan bu eserler, çizgiler ve çerçeveler kullanarak hikâyeleştirme ve anlatma metodunu ihtiva eder. Manganın ilk örneği, 1902’de Rakutan Kitazawa tarafından gazetede yayımlanan bir çizgi romandır. Bu çizgi romanlar, bir kahramana odaklanan hikâyeleri içerir.
- yüzyılda Japonya ile Avrupa arasındaki seyahatlerin artması, kültürler arası etkileşime vesile olmuş ve Japon çizerler, Avrupalı meslektaşlarından etkilenerek manganın çizgi roman formunu benimsemeye başlamıştır. Japon çizerler, özellikle ünlü mizah dergisi Punch’tan ilham alarak Toba-e adlı dergiyi çıkarmışlar ve Japonya’da yaşayan yabancılara hitap etmişlerdir. Amerikan ve Avrupa çizgi roman esaslarını benimseyen Japon sanatçılar, özgün illüstrasyonlar ve panolama teknikleriyle manganın gelişimine önemli katkılarda bulunmuşlardır.[ii]
[i] Çiğdem Taş Alicenap, “Yerelden Evrensele Japon Anime ve Manga Sanatı”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 2014, Cilt: 7, Sayı: 7, s. 31–60.
[ii] Kerim Emre Özerden, Ziyad Guliyev, Hamdi Arslan, “Japon Manga Sanatına Uyarlamalarda Kronotopun Dönüşümü: ‘Manga Shakespeare’ Örneği”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2022, Sayı: 53, s. 221–233.
