Son yıllarda hayatımızın hemen her alanına giren yapay zekâ teknolojileri hızla gelişmeye devam ediyor. Yapılan bir çalışmada bilim insanları, insan düşüncesini ve davranışlarını tahmin edebilen Centaur adında yeni bir yapay zekâ modeli geliştirdi. Bu sistemin altyapısı, insanların hadiseler karşısında nasıl davrandıklarını inceleyen 160 farklı psikoloji deneyinden alınmış 10 milyondan fazla veri kullanılarak oluşturuldu. Bu sayede bir kişinin bir tehlike durumunda nasıl davranacağını, hafızasındaki bilgileri kullanarak tahmin edebiliyor.
Bu modelin en dikkat çeken yönlerinden biri, altyapısındaki veriler arasında yer almayan durumlarla karşılaştığında da insan davranışlarını büyük oranda doğru tahmin edebilmesi. Sadece kendisine verilen bilgileri ezberlemiyor, aynı zamanda bunların arasında benzerlik kurarak daha önce karşılaşmadığı durumlar hakkında da tahminlerde bulunuyor.
Peki, bu teknolojinin artıları ve eksileri neler?
Bu tür teknolojiler, insanların en kolay ve etkili nasıl öğrendiğini analiz ederek kişiye özel eğitim yöntemlerinin geliştirilmesine vesile oluyor. Aynı zamanda zihnî hastalıkların erken teşhis edilmesine katkıda bulunabilir. Bunların yanında insan davranışlarını analiz edebilme özelliği, insan psikolojisini daha iyi ve kolay anlamamıza katkı sağlamakta. Bütün bunlar eğitim, sağlık ve psikoloji gibi alanlardaki çalışmaları kolaylaştırabilir.
Öte yandan, insanları bu kadar yakından takip eden sistemlerin mahremiyet, veri güvenliği ve fertlerin kararlarını etkilemesi gibi üzerinde durulması gereken yönleri de vardır. Bu tür teknolojilerin faydalı olması, nasıl ve nerede kullanılacağına bağlıdır.
Dipnot
Binz, M., Akata, E., Bethge, M. ve ark. A foundation model to predict and capture human cognition. Nature (2025).
